Nooit meer haast; waarom deadlines in de weg staan van wereldvrede

Blog Aukje Menger – Het is dinsdagmiddag, iets voor zes uur. Ik bevind mij, net als duizenden anderen met haast, op de A2 tussen Amsterdam en Utrecht. Ik ben al iets meer dan een uur onderweg, terwijl ik in theorie binnen een half uur op de plaats van bestemming kan zijn. De plaats van bestemming is in dit geval de buitenschoolse opvang waar mijn kinderen bevinden. Die geopend is tot…zes uur. Ik heb het warm. Mijn gedachten gaan onrustig langs de mogelijkheden die ik heb om hulp in te schakelen om de kids op tijd opgehaald te krijgen (zonder succes). Ik probeer ondanks mijn groeiende frustratie rustig in en uit te ademen.Het moment komt (langzaam) dichterbij dat ik kan uitvoegen en ‘mijn’ afrit kan nemen. Ware het niet dat het verkeer op die afrit ook stil staat. En de bestuurder van de auto naast die van mij, mij niet laat invoegen. In mijn veilige cocon op wielen roep ik wat onaardige dingen over zijn emotionele ontwikkeling. Hij kijkt boos terug en verkleint nogmaals de ruimte waarin ik kan invoegen.

Haast. Ik had haast.

De bestuurder naast me had haast. En we stonden allebei vrijwel stil. Waardoor onze haast steeds groter werd. Haast is de ervaring van druk door een te weinig aan tijd. Schaarste dus. En schaarste maakt lelijk gedrag in mensen los (denk maar aan de voormalige drie dwaze dagen van de Bijenkorf). Waar weinig van is, dat gun je jezelf meer dan een ander. Naast schaarste, wat de focus naar ‘ik eerst’ brengt, treed in deze situatie ook een fysieke stressreactie op. Je lichaam maakt zich klaar om op een bedreigende situatie te reageren. Je aandacht vernauwt. Je kan je voorstellen dat je inlevingsvermogen niet toeneemt.
Ik dacht later (nadat ik te laat bij de BSO was gekomen en heel hard had gewerkt om de verloren tijd niet rechtstreeks te laten resulteren in een te korte nachtrust voor de kinderen) na over haast in organisaties. Hoe vaak wij haast hebben in het werk. Omdat er deadlines gehaald moeten worden. Omdat er wat werk overgenomen moet worden. En wat dat betekent voor hoe we met elkaar omgaan op het werk. Als we minder haast zouden hebben, zouden we makkelijker samenwerken, slimmere oplossingen bedenken. En zou wereldvrede wellicht haalbaar worden, of toch op zijn minst op teamniveau.
Ik nam mij ter plekke voor om nooit meer haast te hebben. Maar is dat iets wat ik zelf kan bepalen? Er zijn nu eenmaal deadlines. Zowel in mijn werk als daarbuiten. En hoe dichterbij die deadlines, des te minder tijd ik heb. Wanneer ik me niks meer van tijd of afspraken over tijd zou aantrekken, breng ik daar anderen mee in de problemen.

Kan ik mijn eigen reactie beïnvloeden?

Mijn eigen reactie op een ‘te weinig aan tijd’ kan ik natuurlijk wel beïnvloeden;

• door te oefenen met fysieke ontspanning (concentreren op de adem, spanning in het lichaam loslaten) op momenten van haast
• door mijn gedachtes te monitoren en waar nodig aan te vullen met gedachtes die helpen om (een beetje) te kalmeren (zoals mijn dochter van 7 laatst zei: ‘mam, iedereen is wel eens laat, dat is echt niet zo heel erg’)
• door te zien welke ruimte er is om de haast minder groot te maken; sommige deadlines zijn bespreekbaar en mogelijk zelfs veranderbaar, dat zien we soms onder druk over het hoofd.

Ik vind het in ieder geval een poging waard. Gelukkig zijn er genoeg files om te oefenen.