Stuw uw team op tot Olympische hoogten
HR praktijk 12 september 2017 – Topsport en talentmanagement, de twee ontlopen elkaar niet veel. HR en leidinggevenden in organisaties kunnen dus veel leren van de topsportmentaliteit. Welke leiderschapscompetenties moet je in huis hebben? Hoe zorg je voor vasthoudendheid bij jezelf en je team om tot grote prestaties te komen? Oud-manager van het gouden Olympische zeilteam, Maike Willems, geeft de antwoorden.
“In Rio zorgden we elke avond voor een bijzonder goede, door een diëtiste bepaalde maaltijd. Die aten we gezamenlijk, in de achtertuin van ons teamhuis. Zo hadden we controle op wat Dorian en Marit aten en creëerden we een moment waarop ze samen waren. Dat heel goede eten was voor hen meer dan reden genoeg om daar te zijn. Vervolgens spraken ze aan tafel ineens over de wind op baan x of de stroming in baan y.” Aan het woord is Maike Willems, tien jaar lang teammanager van het nationale zeilteam. Met Dorian van Rijsselberghe en Marit Bouwmeester won ze op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro zelfs twee keer goud. Teams met een dergelijke incentive bij elkaar brengen, daar staat ze voor. “Ik denk dat Dorian en Marit door het uitwisselen van die informatie al een voorsprong op de concurrentie hadden. Die hadden ze niet gehad, als we dat goede eten niet voor ze hadden geregeld.”
Juiste mensen op de juiste plek
Het is een klein voorbeeld van hoe alle keuzes die je maakt in het teken zouden moeten staan van het einddoel. “De sporters moeten kunnen excelleren, prestaties kunnen behalen, en dus medailles winnen,” verklaart Maike Willems. Om dat te bereiken, hanteert ze een coachende, empathische stijl van leidinggeven. “Ik ben een people manager en geloof heel erg dat het belangrijk is de juiste mensen op de juiste plek te zetten. Als je dat doet, creëer je de mogelijkheid om grote prestaties te behalen. En om dat voor elkaar te krijgen, luister ik heel goed naar wat de mensen om mij heen vragen en zeggen. Je kunt namelijk wel heel hard je zin doordrijven, maar als blijkt dat dit niet leidt tot meer prestaties, is dat zinloos.”
Roedel wolven
Neemt niet weg dat je op het moment dat het nodig is in actie moet komen. Iets waar je als leider in groeit, stelt Willems. “Ik heb geleerd dat ik liever achter mijn team sta dan ervoor. Vergelijk het met een roedel wolven, waar ook de leider achteraan staat en de zwakste vooraan. Ik ben ervan overtuigd dat mensen op die manier beter tot hun recht komen. Door vervolgens concrete doelen te stellen, geef je ze verantwoordelijkheid en kunnen ze groeien. En dat is ongelofelijk belangrijk in de sport, maar zeker ook op de werkvloer. Zo komen mensen tot hun recht en zijn ze gelukkiger in hun baan.”
Het team voor alles
Wat volgens Maike Willems in het bedrijfsleven nog te veel ontbreekt, is een gezamenlijk doel. “Als ik naar het zeilen kijk, zijn we als team bezig met maar één ding: de top bereiken. De zeiler is weliswaar degene die dat moet realiseren, maar het hele team eromheen is gefocust op datzelfde doel. Stel dat de fysiotherapeut zijn persoonlijke doel, ervoor zorgen dat de sporter heel blijft, belangrijker gaat vinden dan het algemene en bijvoorbeeld zou zeggen: Het is vandaag niet handig om te gaan zeilen, want dan kun je geblesseerd raken, dan gaat hij voorbij aan het algemene doel: dat de sporter gaat zeilen. Alleen dan wordt hij beter en kunnen we medailles winnen.”
Ga voor je doel
Laat vooral ook zien dat als een teamlid een bepaalde stap zet dat betekent dat de ander ook verder komt. Een kwestie van duidelijkheid en transparantie, stelt Willems. “Wederom geldt: het einddoel moet duidelijk zijn. Wees helder in waar mensen het voor doen. Voor een teammanager betekent dit, dat je soms door een muur heen moet om ergens te komen. Nu kan de een dat natuurlijk beter dan de ander, maar doe er in ieder geval alles aan om ervoor te zorgen dat je team duidelijk weet: opgeven is geen optie, want we gaan voor dat doel en willen excelleren. Zowel in de sport als in het bedrijfsleven.”
Doe wat je altijd doet
En dat willen excelleren brengt met zich mee dat mensen op een zeker moment onder grote druk komen te staan. Hoe geef je hen nu richting? Een kwestie van doen wat je altijd doet, vindt Maike Willems. ‘Geef aan: op het moment dat het erop aan komt, doe je precies wat je hebt getraind. Focus op de details en vooral niet op alle gekkigheid eromheen. Tijdens wedstrijden wil iedereen – sponsors, bestuursleden – ineens onderdeel zijn van dat belangrijke moment. Vooral bij de Olympische Spelen is dat heel erg het geval. Ik probeer mijn team daar vrij van te houden. En ook in het bedrijfsleven geldt: houd je vooral bij je taak. Bij stress en druk gaan mensen ineens allerlei werkzaamheden uitvoeren die normaal gesproken niet in hun takenpakket zitten. Dan ontstaat er chaos binnen het team omdat de andere teamleden niet meer weten waar ze aan toe zijn en ook maar wat gaan doen. Geef elkaar dus rugdekking, maar blijf vooral de dingen doen die je altijd al deed, die je goed kunt. En focus je daarop.”
Maike Willems
Tot eind januari was Maike Willems als teammanager de spin in het web van het Olympische zeilteam, tijdens de spelen in Rio goed voor twee gouden medailles. In samenspraak met de technisch directeur was ze verantwoordelijk voor de budgettering, organisatie en de logistieke uitvoering van de deelname aan trainingen en wedstrijden van de Olympische Kernploeg. Ze richt zich nu op het geven van presentaties en trainingen.